Unha nova actividade, un debate arredor das investigacións sobre a violencia fascista após a sublevación militar franquista, ademais da presentación do libro Catas na memoria. A persecución franquista no Val de Miñor, de Carlos Méixome, editado por Edicións Laiovento, vai ter lugar:

Data: Mércores, 9 de xuño, ás 19.30 h.
Lugar:  Museo das Peregrinacións. Praza das Praterías. Santiago de Compostela.
Participan: Bieito Iglesias, profesor e escritor,
                     Antón Mascato, editor e historiador,
                     Prudencio Viveiro, historiador,
                     Carlos Méixome, autor e historiador.

CATAS NA MEMORIA. A PERSECUCIÓN FRANQUISTA NO VAL MIÑOR
"Durante anos a memoria, como un fío de Ariadna, andou a turrar de min. Xurdindo en intranscendentes conversas de boa veciñanza, nas lecturas de libros de amigos ou entre saloucos agoniados polo fogar ausente, profundando a sensación de inxustiza que comete un estado autoproclamado democrático coa cidadanía perseguida por un réxime que concentrou e expandiu todas as perversións do século pasado.
Agora, co pouso do tempo, refago, reelaboro escritos sobre a persecución franquista no Val de Miñor esbozados en momentos de intensa actividade memorialista, consciente de que o labor non só non está esgotado, senón que a memoria aínda non virou en historia" (Por Carlos Méixome)

 CARLOS MÉIXOME
 Aínda que dezán de nacenza  (Lalín, 1954), sendo un cativo levárono para O Carballiño. O oficio profesoral, impartindo Xeografía e Historia, levouno a asentarse en Vigo e despois no Val de Miñor.  Estudou Filosofía e Ciencias de Educación en Compostela. Participou, dende novo, no activismo político e cultural nacionalista. Foi colaborador do Instituto Galego de Estudos Internacionais (IGADI) publicando traballos sobre a ex Iugoeslavia, Cuba, ou Rusia... En 1999 participou na fundación do Instituto de Estudos Miñoráns (IEM) do que foi o seu director ata 2015. Ten publicado sobre cuestións de historia contemporánea. Dende 2014 mantén o blog Pé do Galiñeiro.
Dende 2005 ten desenvolvido unha ampla actividade memorialista arredor da persecución franquista no Val de Miñor e desenvolvido unha serie de investigacións sobre a mesma en toda a área sur da provincia de Pontevedra. É autor de varias obras entre as que destacan: "Textos e documentos para a Historia contemporánea de Galicia"; "Castelao. Unha historia do nacionalismo galego" ou "Daquí ou dacolá" .

Visita aos Espazos restaurados da Catedral de Compostela, guiada polo director da Fundación Catedral, Daniel Lorenzo Santos. Visitaranse e explicaranse as partes da Catedral que veñen de ser restauradas (o Retablo da Capela maior e demais espazos).

Data: Luns, 7 de xuño de 2021 ás 17.15 horas.

Lugar:  Praza das Praterías. Santiago de Compostela.

Interveñen: Daniel Lorenzo Santos, director da Fundación Catedral.

A actividade vai dirixida única e exclusivamente a persoas asociadas á A.C. O Galo.
É obrigatoria a asistencia con máscara e mantendo as normas de seguridad contra a Covid-19.

Daniel Lorenzo Santos (A Pobra do Caramiñal, 1963) é o director da Fundación Catedral e do seu museo, presidente da Comisión de Cultura e Arte da catedral e cóengo fabriqueiro (cóengo encargado de administrar os fondos destinados á conservación e mantemento dunha igrexa), membro da Real Academia Galega de Belas Artes como académico de arqueoloxía e museoloxía cun discurso de ingreso titulado “Soños e proxectos sobre o Museo Catedral”.

Con presentación e posterior coloquio dirixido por Francisco Rodríguez Sánchez, proxectarase o audiovisual de 35 minutos de duración Tempo de esperanza (Carvalho Calero na súa propia voz),  extractos da entrevista que no ano 1989 lle realizou o profesor da UDC Francisco salinas portugal a Ricardo Carvalho Calero. 

Data: Martes, 11 de maio de 2021 ás 19.30 horas
Lugar: Museo das Peregrinacións, Praza das Praterías. Santiago de Compostela.
Interveñen: Francisco Rodríguez, historiador e estudoso de Carvalho Calero, coeditor da actual versión da entrevista realizada a Carvalho.

Por mor da situación sanitaria do momento, as prazas son limitadas polo que se prega que enviedes a solicitude de inscrición ao correo electrónico comunicacion@ogalo.gal  antes das 12.00 horas do xoves 6 de maio  de 2021, sendo imprescindíbel que cada persoa que se anote indique nese apuntamento:  nome, dous apelidos, número do DNI e teléfono, por mor das normas Covid.

A admisión será seguindo rigorosamente a orde dos correos recibidos e terán preferencia as persoas asociadas á AC. O Galo.
É obrigatoria a asistencia con máscara e mantendo as normas de seguridad contra a Covid-19.

O audiovisual recolle a entrevista de Francisco Salinas, da Asociación Socio-Pedagóxica Galega, ao profesor en 1989.O propósito do vídeo en 1989 era a súa divulgación no ensino non universitario, mais entón aparecía só unha pequena parte das máis de tres horas de gravación. A entrevista completa foi obxecto dun libro en 1991 e unha copia da conversa quedou en depósito no Centro Galego de Artes da Imaxe.

En 2020, os profesores Xoán Costa e Francisco Rodríguez recuperaron o material e realizaron unha nova versión, centrada na resposta de Carvalho, “na súa propia voz”, arredor de 20 temas de interese.

O xoves 25 de marzo, coincidindo co aniversario do pasamento do grande estudoso de Rosalía, Ricardo Carvalho Calero, celebrouse en Sigüeiro unha presentación dio libro Espazos de Rosalía que
tamén contou coa presenza da propia Rosalía de Castro, que nos reresentou o poema de A probiña, que está xorda...!
"Alá enriba da montaña,
sai fume das chamineas...
Valor, meu corpiño vello.
Leváime aló, miñas pernas.
Paseniño, paseniño,
aquí para, alí te sentas,
irás chegando, Xuana,
adonde as casas fomegan.
¡Dios diante, a Virxe che valla!,
qu hoxe, seica... seica... seica...
has de comer sete cuncas
de bon caldo, coa da cea,
e máis compango do porco
ou de sardiñas salpresas,
que os montañeses son homes
que cando dan, dan de veras.
Dempois, quentaráste a un lume
grande coma unha fogueira,
e cando xa estés ben quente,
¡a dormir... e que ameñeza!".

O movemento asociativo, entre o que se encontra a AC. O Galo, leva reivindicando desde hai décadas unhas Letras Galegas a Carvalho Calero. Cando ao fin se concederon, unha pandemia fixo que nin no ensino nin nas asociacións puidéramos celebrar como quixéramos esta conmemoración. Aprazámola unha e outra vez agardando mellores circunstancias, mais non podemos adiar por máis tempo a nosa homenaxe e difusión, tan necesaria, deste persoeiro a quen tanto debe a nosa lingua e cultura. Por iso, coincidindo coa data do seu pasamento, o día 25 de marzo, propomos unha xornada de recordo e espallamento da súa figura.

O xoves 25 de marzo de 2021, ás 20:00 horas, celebrarase unha
PALESTRA-COLOQUIO:  CARVALHO CALERO, LINGUA E TERRA, coa participación de:

Mª Victoria Carballo-Calero Ramos, catedrática de Arte da Universidade de Vigo e filla do profesor Ricardo Carvalho Calero.  
Mª Pilar García Negro, profesora da UDC, especialista en sociolingüística e literatura galega.  
Manuel Castelao Mexuto, catedrático de lingua e literatura galega e investigador.   
Posteriormente, ás 20:40 h., celebrase en liña un coloquio cos conferenciantes e representantes das asociacións culturais. 
Para a actividade completa, co coloquio en directo, o enlace é o seguinte:

Ligazón na que se vai celebrar a emisión do vídeo e coloquio
 
Desde a Federación Galiza Cultura, en colaboración coas Deputacións de Pontevedra, A Coruña e Lugo, convidámosvos a sumarvos a esta actividade, xa desde o voso centro, xa individualmente, que, baixo o lema “Carvalho, Lingua e Terra”, celebraremos o día 25 de marzo. Para iso, ofrecémosvos algúns materiais de interese, ben para o voso traballo, ben para o voso coñecemento, ao que se pode acceder gratuitamente no sitio web da Federación Galiza Cultura, con este enlace:

http://galizacultura.gal/carvalho-lingua-e-terra/

O material é o seguinte:

a) O libro "Amigo Carvalho. Do Halley ao Hubble" en formato PDF.
b) As breves intervencións (35' en total) de Mª Victoria Carvalho-Calero, Pilar García Negro e Manuel Castelao, emitidas pola canle de youtube de Galiza Cultura no seguinte enlace:  (https://youtu.be/vvae_B6S1m4)
c) O documental-entrevista: “Carvalho Calero: a posibilidade de rectificar a historia”.

Desde a AC O Galo queremos sumarnos a todas as mobilizacións deste 8 de marzo de 2021, facendo noso parte do comunicado de Galegas 8M: "As mulleres somos responsables e temos a forza para conquistar ese mundo, tamén noso, que soñamos xusto e igualitario. Avanzamos para acadalo desde a insubmisión, a rebeldía e a loita!!!"
O cartaz, como é tradicional nestas datas, xa foi colocado na Praza de Abastos de Santiago e lucirá nos postos durante toda esta semana. A artista que para este ano 2021 nos fornece o cadro é Viki Rivadulla, pintora e escultura autodidacta, residente na Costa da Morte, que ten ralizado numerosas mostras individuais e colectivas e que recibiu varios premios. O cadro elixido, "Nosa é a vida", forma parte da colección "A voz libre".

Non a todas as desigualdades!!!
Un saúdo feminista!

POR UNHA COMPOSTELA ROSALIANA

Desde hai máis de dez anos, téntase que as institucións galegas fagan do 24 de febreiro o Día de Rosalía, pois Rosalía de Castro naceu a 24 de febreiro de 1837 nunha casa do Camiño Novo, no Agro das Barreiras, no daquela concello de Conxo, anexionado a Compostela en 1925.
Para reivindicarmos a institucionalización deste Día de Rosalía,  a A.C. O Galo vén de publicar en colaboración co concello de Santiago o libro Espazos de Rosalía en Compostela. Un paseo por Santiago con Rosalía de Castro.
Este roteiro consta de 22 puntos relacionados coa vida e a obra da poeta, desde o lugar onde se ubicaba a casa onde naceu, no antigo concello de Conxo, até onde foi bautizada, as casas onde naceron os diferentes fillos, onde vivía cando publicou Cantares Gallegos etc...
A presentación foi o xoves, 4 de marzo de 2021, no Auditorio do Museo do Pobo Galego, en Compostela.
No acto interviñeron:
Mercedes Rosón,  concelleira de Acción Cultural do Concello de Santiago
María Antonia Pérez, presidenta da A.C. O Galo
Mercedes Espiño, autora do texto.
Contamos ademais no acto coa presenza da propia Rosalía de Castro, interpretada pola actriz Tero Rodríguez, dos Quinquilláns.

Cacho sorpresa nos levamos... cando  á presentación de Espazos de Rosalía en Compostela acudiu até a mesma Rosalía:  "Para saber que falan de min neste século XXI".

"Total, pillábame aquí á beira de onde estou", comentou Rosalía para xustificar a súa asistencia.

Desde a Agrupación Cultural o Galo agradecemos á actriz Tero Rodríguez, dos Quinquilláns, a súa participación na presentación deste libro, así como a interpretación que fixo do poema de Vidal de Cantares Gallegos:


                         XXXVII.
     El direitiño ô seu facer marchaba
Con paso despacioso camiñando,
E un sorrir nos seus labios s' atopaba
Qu' antroido iba dicindo ou contrabando,
Dempois con voz qu' as xentes atroaba
Foise de porta en porta perguntando:
—Deronlle aqui morcillas á Vidal?
—Aqui non!!!--Pos adiante có varal!
                         XXXVIII.
     Asi as chousas correu un-ha por un-ha
Y ó varal inteiriño inda se via,
Con triste si non respondeu ningun-ha
De cantas en redondo requeria.
Rindos' entanto á falsa de fertun-ha
Con sonsa voz de bulra repetia:
—Deronlle aqui morcillas á Vidal?
—Aqui non!!!--Pois adiante có varal!
                              XXXIX.
     Vidal morreu, y ó tempo foi pasando,
Braso qu'  os duros mármores arrasa
Antre helados escombros enterrando
Do bon Vidal á solitaria casa.
Mais sempr' esta historiña foy quedando,
Ind' oxe mesmo por provervio pasa,
E cand'  ó nome de Vidal s' invoca
Muda sole quedar mais d' un-ha boca.