Nesta actividade organizada pola Agrupación Cultural O Galo, “descubriremos” a cabeceira da Catedral de Santiago, unha das súas partes máis descoñecidas. A súa construción realizouse nas derradeiras décadas do século XI, e nela é sinxelo achar, a pesar das reformas posteriores, un proxecto arquitectónico maduro e ambicioso. Os seus mentores e arquitectos partiron das experiencias do primeiro románico francés, das zonas de Normandía e Auvernia onde durante o século XI tiña madurado unha arquitectura de gran complexidade estrutural e espacial.
A cabeceira da catedral de Compostela, conserva boa parte da decoración escultórica orixinal nos seus capiteis interiores e exteriores. Neles as súas imaxes pétreas transmiten un contido ás veces ligado á memoria, e, outras, a maioría, revelan o seu carácter moral. Pódese dicir que nestas figuras románicas da nosa catedral, o tópico de “unha imaxe vale máis que mil palabras” convértese en máis oportuno que nunca.editar.

Doutor en Historia da Arte pola USC e actualmente profesor do departamento de Historia, Arte e Xeografía da Universidade de Vigo. As súas liñas de investigación xiran en torno escultura románica das vías de peregrinación, cousa que se reflicte nas súas publicacións centradas na iconografía románica en xeral e na da Catedral de Santiago, en particular.
Por outro lado, a súa actividade centrouse tamén na xestión cultural e nos últimos años traballou, ademais, como asesor en obras de restauración de diferentes monumentos do patrimonio galego: a Catedral de Santiago, colexios de Fonseca e San Xerome, claustro da Catedral de Lugo, Parque do Pasatempo de Betanzos, igrexa de San Salvador de Vilanova de Lourenzá e, a día de hoxe, no convento de Santa Clara de Pontevedra, dentro do proxecto de estudos previos á restauración e rehabilitación completa deste conxunto.
Entre as súas publicacións atópanse:
Los inicios de la Catedral Románica de Santiago: El ambicioso programa iconográfico de Diego Peláez. Colección Científica, Xunta de Galicia, Santiago, 2004.
El bestiario de la catedral de Santiago de Compostela. Espacio, función y audiencia. Biblioteca Científica del Consorcio de Santiago, 2021.
“La arquitectura del agua en la ciudad de Compostela en tiempos del arzobispo Diego Gelmírez (1100-1140) y su fortuna en Galicia.” En Perspectivas del agua: Sistemas de captación a lo largo del tiempo. De la Prehistoria al Medievo. Dyckinson, Madrid, 2019.
“Mujer, sirena, alegoría. Las metamorfosis de lo femenino en el imaginario románico de la Catedral de Santiago”, Féminas: el protagonismo de la mujer en los siglos del románico. Fundación Stª María la Real del Patrimonio Histórico, Aguilar de Campoo, 2020.
“Glosando el Pórtico de la Gloria. El bestiario soteriológico del Maestro Mateo”. Carla Varela Fernandes y Manuel Antonio Castiñeiras (cords.), Images and Liturgy in The Middles Ages Creation, Circulation and Function of Images between West and East in the Middle Ages (5th-15th centuries), Sistema Solar Crl, Ramada (Portugal), 2021.
“Alejandro, Alfonso VI y Diego Peláez: una nueva lectura para el programa iconográfico de la capilla del Salvador de la Catedral de Santiago”. En Compostellanum, volume 45, nº 3-4 (2000).
“De la Tierra Madre a la Lujuria: a propósito de un capitel de la girola de la Catedral de Santiago”. En Semata, 14 (2002), Universidade de Santiago de Compostela. 
“Sus cabelleras brillaban como plumas de pavo real: Los guerreros de Alejandro y las sirenas en un capitel de la Catedral de Santiago de Compostela”, Troianalexandrina, Anuario sobre literatura medieval de materia clásica, volume 5 (2005), Brepols Publishers. 39-61.
“Imágenes para el príncipe, imágenes para el monje: función y decoración de la cabecera de la Catedral de Santiago de Compostela”, Codex Aquilarensis vol. 27 (2011), Fundación Santa María la Real del Patrimonio Histórico, Aguilar de Campoo, 39-54.
“Una posible representación del apóstol Santiago en un capitel de la catedral de Santiago a la luz de los sermones del Liber Sancti Iacobi”, Ad Limina, volume 7 (2016), Xunta de Galicia,
“Vagina dentata: la mujer con una cabeza de león y su contexto en la catedral románica de Santiago de Compostela”, Svmma, volume 17 (2021), 20-44.

Presentación e debate sobre o Caderno Pardo de Cela e a súa época, editado polo xornal Nós Diario, incluído na edición de 10 de decembro de 2022, que será repartido tamén entre os asistentes a este acto. Intervirán Anselmo López Carreira (doutor, catedrático de ensino medio e profesor titor da UNED), María Xosé Rodriguez Galdo (profesora doutora e catedrática de Historia e Institucións Económicas da USC), Francisco Rodríguez Sánchez (doutor e catedrático de ensino medio) e Carmen Varela (dramaturga e produtora de teatro e de televisión). O acto será presentado por un/ha representante da Agrupación Cultural O Galo e outro do xornal Nós Diario, decorrendo o xoves 1 de decembro de 2022 ás 20:00 horas no Centro Socio-Cultural do Ensanche (rúa Frei Rosendo Salvado, 14-16).

Corcubión, 1951). É catedrático de Filosofía e exerceu en diversos institutos, membro de Nova Escola Galega, dos Grupos Enxergo e Nexos e forma parte do consello de redacción de Tempos Novos. Así mesmo é autor de obras sobre filosofía, didáctica da filosofía. educación en valores e medios de comunicación e de numerosos artigos sobre literatura infantil. Tamén escribiu novelas, contos e teatro, tanto de literatura infanto-xuvenil como para adultos.
As súas últimas obras publicadas son: De Compostela a Braga e de Braga a Compostela. O Pío Latrocinio e outras vellas inimizades (Positivas, 2022) e O moucho voa. Filosofía en 28 conversas (Xerais, 2022).

A importancia do arcebispo Diego Xelmírez na consolidación da cidade de Santiago de Compostela como un dos principais destinos de peregrinación da cristiandade a partir do século XII, é ben coñecida. Pero menos coñecidos son algúns dos manexos dos que se valeu para lograr esa consolidación; entre eles está a “guerra de reliquias” que mantivo coa sede bispal de Braga, diocese que lle disputaba a Santiago a primacía eclesiástica no noroeste peninsular.
Ademais de centrar o foco nesa rivalidade relixioso-política, tamén se falará de como nese mesmo período se sentan os alicerces do que será o novo reino de Portugal e de como a historiografía portuguesa tradicional denuncia a Xelmírez e á nobreza galega de ser inimigos dese proxecto. Falarase tamén de como os episodios históricos co tempo son transformados en relatos lendarios ou en historias populares e como estes e estas, por veces, acaban penetrando na memoria popular con maior forza que a moderna historia considerada científica. E igualmente incidirse en como aquelas vellas inimizades na actualidade poden seguir actuando como puntos de resistencia para que os pobos irmáns galego e portugués deixen de vivir de costas viradas.

É licenciado en Filosofía e Ciencias da Educación pola Universidade de Santiago de Compostela, en cuxo Departamento de Socioloxía traballou durante tres anos en diversos proxectos de investigación, no ámbito da socioloxía da comunicación. Cursou o programa de doutoramento en Antropoloxía Cultural, tamén na Universidade de Santiago de Compostela. É Master en Xestión e Políticas Culturais Pola Universidade Autónoma de Barcelona e Master en Marketing e Dirección Comercial pola Escola de negocios Caixanova. Ten unha ampla experiencia en xestión cultural. Comezou no sector privado a principios dos anos noventa, como xestor, programador, produtor e responsable de comunicación no campo das artes escénicas, realizando numerosos proxectos para institucións públicas e entidades privadas. A finais dos anos noventa comeza a traballar no campo das artes plásticas como director da Galería Abel Lepina en Vigo e, en 2000 gaña, por concurso público, la praza de Director da Fundación Laxeiro, cargo que ocupa actualmente, desenvolvendo traballos de comisariado, investigación, programación, xestión, difusión e edición de publicacións, entre as que destacan a coordinación do Catálogo Universal de Laxeiro, publicado en decembro de 2009, a edición do libro titulado Laxeiro, os escritos de Don Ramiro e numerosas publicacións que abordan diversos aspectos da obra Laxeiro. Publicou tamén máis dunha trintena de textos sobre diversos artistas contemporáneos. Como comisario, ademais de desenvolver numerosos proxectos sobre a obra de Laxeiro, entre os que destacan as exposicións realizadas no Instituto Cervantes de Lisboa, no Centro Atlántico de Arte Moderno de Las Palmas de Gran Canaria, ambas en 2003; e a realizada no Museo Nacional de Bellas Artes, en Buenos Aires, en 2006; comisariou máis de vinte proxectos expositivos individuais de artistas contemporáneos, os máis recentes, de Ignacio Pérez-Jofre, o colectivo NEC, ou Silverio Rivas, ademais de diversas exposicións colectivas de artistas galegos. Foi membro de diversos xurados de arte contemporánea, como las Bolsas á creación artística Fundación Laxeiro, Novos Valores da Deputación de Pontevedra, Isaac Díaz Pardo da Deputación da Coruña, Novos Comisarios do Museo MARCO de Vigo, entre outros. É membro do IAC, Instituto de Arte Contemporáneo.

Durante este 2022, Galicia rende homenaxe ao pintor galego máis relevante do século XX, José Otero Abeledo, Laxeiro (Lalín 1908 – Vigo 1996), despois de que a Real Academia Galega de Belas Artes decidira dedicar o Día das Artes deste ano ao xenial artista, un dos pais da vangarda pictórica galega. No marco do Ano Laxeiro, a exposición Foi un home. Laxeiro en América (Buenos Aires, 1950- 1970), organizada polo Goberno galego en colaboración co Concello de Lalín, difunde o seu legado dentro e fóra de Galicia cun percorrido pola obra da súa época na Arxentina, considerada a súa etapa de madurez.

A figura de José Otero Abeledo, Laxeiro (Lalín, 1908-Vigo, 1996) enmárcase na Vangarda histórica galega, na que, a principios dos anos trinta, un inquedo grupo de novos artistas e intelectuais, coñecido como Os Renovadores, iniciou un proxecto de actualización estética. En 1931 recibiu unha bolsa do Concello de Lalín para estudar como alumno libre na Real Academia de Bellas Artes de San Fernando en Madrid, continuando ao ano seguinte cunha bolsa da Deputación de Pontevedra. Alí conecta co ambiente intelectual galego da capital. En 1951 viaxa a Buenos Aires para participar na exposición titulada Artistas galegos, organizada polo seu amigo Luis Seoane por encargo do Centro Galego de Buenos Aires, na Galería Velázquez. Desde entón fixa a súa residencia na capital arxentina ata 1970. Alí incorpórase ao núcleo fundamental da cultura galega en América. En 1970 regresa definitivamente a España e falece en 1996 en Vigo, con 88 anos.

​Visita guiada que xorde da peza teatral baseada nas disposicións reais que a finais da idade media obrigaron ás monxas a abandonar dos mosteiros fundados por algúns nobres galegos. Esta obra teatral foi a gañadora do premio de teatro Álvaro Cunqueiro na súa vixésimo quinta edición e tamén do premio Follas Novas. Da man da súa autora, Carme Varela, a Agrupación Cultural O Galo organiza este roteiro no cal percorremos os espazos de Compostela relacionados con estes feitos.
Data e hora: Xoves, 3 de novembro de 2022, ás 17:30 horas.
Podes participar no roteiro enviando unha mensaxe para comunicacion@ogalo.gal antes do mércores 2 de novembro ás 22:00 horas, indicando o teu nome e apelidos e teléfono.

​Carme Varela (Duomes, A Baña, 1970).
Licenciada en Filoloxía galega completou a súa formación cun máster en xestión cultural na Universidade de Barcelona no 2000. A súa conexión co teatro comezou na época de estudante no grupo universitario EIS e na compañía Os Quinquilláns.
Compaxinou traballos na Fundación Castelao como secretaria técnica, con outros no campo da produción e distribución teatral coas compañías Ollomoltranvía e Mofa e Befa e servizos teatrais RTA. Foi directora de produción no Centro Dramático Galego e desde o ano 2007 está ligada á empresa de comunicación Atlantis Multimedia, onde participou en proxectos de publicidade ou na produción de documentais como “A Palabra Xusta” dirixido por Miguel Piñeiro.
O seu texto As desterradas foi creado como unha actividade para desenvolver na asociación de patrimonio medieval O Sorriso de Daniel da que é secretaria e que axudou a fundar en 2010.

​Os mosteiros medievais galegos marcaron a vida do País durante longos séculos, mais unha reforma iniciada polos Reis Católicos veu pór fin a aqueles días. As monxas galegas enfrontáronse a tres Papas diferentes e dúas raíñas para conservar o poder que tiñan. É un episodio da nosa historia poucas veces relatado e nunca cuestionado.
Quince mosteiros coas súas abadesas foron protagonistas dun grande conflito no que se mesturaba a relixión e a política.
As pedras de Compostela foron testemuñas daqueles feitos e agora vamos percorrelas para descubrir o que se nos ocultou durante longo tempo.

Deixádenos remar, ANA CABALEIRO, Xerais 2021
FINALISTA DO XXXVII PREMIO XERAIS DE NOVELA
 
A chegada dos primeiros habitantes a unha urbanización de chalets acaroados supón un cambio na rutina dos demais veciños e veciñas e xera conflitos.
A urbanización divide o barrio en dúas novas realidades, a da veciñanza de toda vida e a das novas vivendas. Nesta zona periférica vai convivir xente moi diversa que nos vai narrar as súas circunstancias e comparando con outras realidades, a da xente rica. Trátase do desencontro de formas de vivir, mais non dunha rivalidade polo territorio, senón da colisión entre dúas formas de vida que se converte nunha lenta e constante guerrilla de pequenas escaramuzas veciñais, na reafirmación do estatus comunitario dos humildes, na manifestación dos soños e loitas dependendo do lado do mundo en que habiten.
Os problemas cotiás das personaxes: o medo ao desemprego, ao desequilbrio mental e emocional, a dependencia, a precariedade, a emigración e tamén o desexo de ter unha vida mellor é o que imos atopar nen Deixádenos remar.
 
Reseña biográfica da autora
ANA CABALEIRO LÓPEZ (Saídres, Silleda, 1974) é licenciada en Xornalismo e cursou o Mestrado en Estudos Teóricos e Comparados da Literatura e da Cultura da Universidade de Santiago de Compostela, no que investigou sobre a contracultura e ciberactivismo. Actualmente dedícase á comunicación no sector da cultura e colabora con publicación como Nós Diario. Tamén traballou no ámbito da discapacidade intelectual e na cooperación ao desenvolvemento. Como autora formouse en obradoiros e cursos de escrita, sempre na procura de voces femininas. Froito das súas experiencias nace a compilación de relatos Sapos e Sereas (2017), a súa primeira obra publicada, a novela As Ramonas (2018) coa que gañou o preio de Novela Manuel García Barros e foi finalista do San Clemente. Tamén participou en libros colectivos de relatos Contra o vento (2018) e o Libro dos trens (2019). A novela Deixádenos remar (2021) foi finalista do XXXVII Premio Xerais de Novela. Xa no ano que andamos, recentemente foi gañadora da 1ª edición do Premio Exeria do Concello de Santiago.

O próximo martes 18 de outubro de 2022, ás 20:00 horas, a Agrupación Cultural O Galo organiza un coloquio no Centro Sociocultural do Ensanche (Rúa Frei Rosendo Salvado 14-16) intervindo Isabelle Kerdudo e Xoán Carlos Garrido, acompañando o dialogo coa proxección de imaxes ilustrativas. Os relatores farán un repaso das semellanzas entre a Bretaña e a Galiza, como complemento á exposición inaugurada o pasado 4 de outubro neste mesmo centro socio-cultural, A Bretaña que hai en Nós, sobre as cruces de pedra na Bretaña, inspirada no album homónimo de Castelao.
Ficades convidad@s, vós e as vosas amizades a este coloquio e á visita á exposición. @s asistentes recibiredes un catálogo sobre a exposición. Por este motivo convén anotarse con antecedencia, finalizando o prazo de inscrición o mesmo día do coloquio (18 de outubro) ás 16:00 horas.
A mostra “A Bretaña que hai en Nós” foi producida pola Asociación Cultural Vagalumes da Estrada, que ao igual que a nosa asociación fai parte da Federación Galiza Cultura e quere ser unha chamada de atención perante o desleixo que sofre o noso patrimonio material e inmaterial, moi evidente na súa vertente popular.

​En 1929 Daniel Castelao e Virxinia Pereira percorreron Bretaña durante catro meses. Alí, o intelectual e político rianxeiro estabelece contacto con colegas bretóns de diversas áreas de coñecemento e signo político e coa realidade social e cultural da Armórica. Froito destas vivencias é o album sobre os magníficos calvarios desa terra editado en 1930, un estudo considerado como o antecedente doutro que logo tirou do prelo sobre os cruceiros galegos, intitulado As cruces de pedra na Galiza.

A 4 de outubro de 2022 ás 20:00 horas no Centro Sociocultural do Ensanche, situado na rúa Frei Rosendo Salvado, 14-16, a Agrupación Cultural O Galo inaugura a exposición A Bretaña que hai en Nós. Organizada pola Asociación Cultural Vagalumes da Estrada, integrante, ao igual que a Agrupación Cultural O Galo, da Federación Galiza Cultura.
O comisario desta exposición, Xoán Carlos Garrido, estará na inauguración e responderá as preguntas dos asistentes sobre a mesma, que lembra o escrito por Castelao:
“As cruces de Irlanda, os Calvarios de Bretaña e os cruceiros de Galiza, son árbores de pedra. Pódese dicir que as cruces outas dos Fisterres naceron do imperativo do seu chan. Os cruceiros veñen de moi fondo e teñen as raíces moi debaixo da tona da terra podre que Cría cousas bonitas que duran pouco”.
A exposición permanecerá aberta até 12 de novembro de 2022.

A Agrupación Cultural O Galo convídate a ti e ás túas amizades, á mesa-debate que se organiza con motivo da saída do prelo da 2ª edición de Problemática nacional e colonialismo. O caso galego, da editora Tempo Galiza. Neste acto os autores do libro analizarán a vixencia dos postulados que nel formulaban, podendo o público enriquecer o debate, perante as mudanzas políticas e económicas acontecidas neste tempo: últimos 44 anos.
A 1ª edición desta monografía (1978) supuxo un fito nos estudos sobre os problemas teóricos do nacionalismo naquela altura, o fenómeno colonial no mundo e as particularidades que singularizan a nosa Terra.

• Lugar: Espazo Etnocultural Vide-Vide. Rúa Fonte de Santo Antonio, 10.
• Data e hora: Xoves, 22 de setembro de 2022, ás 20:00 horas.
• Interveñen: Ramom López-Suevos e Francisco Rodríguez Sánchez, moderando María Antonia Pérez.

Agardamos a túa participación neste coloquio.

PD: Ao remate do coloquio servirase un viño e petiscos.