POR UNHA COMPOSTELA ROSALIANA

Desde hai máis de dez anos, téntase que as institucións galegas fagan do 24 de febreiro o Día de Rosalía, pois Rosalía de Castro naceu a 24 de febreiro de 1837 nunha casa do Camiño Novo, no Agro das Barreiras, no daquela concello de Conxo, anexionado a Compostela en 1925.
Para reivindicarmos a institucionalización deste Día de Rosalía,  a A.C. O Galo vén de publicar en colaboración co concello de Santiago o libro Espazos de Rosalía en Compostela. Un paseo por Santiago con Rosalía de Castro.
Este roteiro consta de 22 puntos relacionados coa vida e a obra da poeta, desde o lugar onde se ubicaba a casa onde naceu, no antigo concello de Conxo, até onde foi bautizada, as casas onde naceron os diferentes fillos, onde vivía cando publicou Cantares Gallegos etc...
A presentación foi o xoves, 4 de marzo de 2021, no Auditorio do Museo do Pobo Galego, en Compostela.
No acto interviñeron:
Mercedes Rosón,  concelleira de Acción Cultural do Concello de Santiago
María Antonia Pérez, presidenta da A.C. O Galo
Mercedes Espiño, autora do texto.
Contamos ademais no acto coa presenza da propia Rosalía de Castro, interpretada pola actriz Tero Rodríguez, dos Quinquilláns.

Cacho sorpresa nos levamos... cando  á presentación de Espazos de Rosalía en Compostela acudiu até a mesma Rosalía:  "Para saber que falan de min neste século XXI".

"Total, pillábame aquí á beira de onde estou", comentou Rosalía para xustificar a súa asistencia.

Desde a Agrupación Cultural o Galo agradecemos á actriz Tero Rodríguez, dos Quinquilláns, a súa participación na presentación deste libro, así como a interpretación que fixo do poema de Vidal de Cantares Gallegos:


                         XXXVII.
     El direitiño ô seu facer marchaba
Con paso despacioso camiñando,
E un sorrir nos seus labios s' atopaba
Qu' antroido iba dicindo ou contrabando,
Dempois con voz qu' as xentes atroaba
Foise de porta en porta perguntando:
—Deronlle aqui morcillas á Vidal?
—Aqui non!!!--Pos adiante có varal!
                         XXXVIII.
     Asi as chousas correu un-ha por un-ha
Y ó varal inteiriño inda se via,
Con triste si non respondeu ningun-ha
De cantas en redondo requeria.
Rindos' entanto á falsa de fertun-ha
Con sonsa voz de bulra repetia:
—Deronlle aqui morcillas á Vidal?
—Aqui non!!!--Pois adiante có varal!
                              XXXIX.
     Vidal morreu, y ó tempo foi pasando,
Braso qu'  os duros mármores arrasa
Antre helados escombros enterrando
Do bon Vidal á solitaria casa.
Mais sempr' esta historiña foy quedando,
Ind' oxe mesmo por provervio pasa,
E cand'  ó nome de Vidal s' invoca
Muda sole quedar mais d' un-ha boca.

Para celebrarmos a semana do aniversario do nacemento de Rosalía (24 de febreiro de 1837), a Concellaría de Cultura do Concello de Santiago en colaboración coa A.C. O Galo organiza un roteiro sobre "Rosalía en Compostela", guiado por Francisco Rodríguez.

Francisco Rodríguez, natutral de Serantes, en Ferrol, cursou Historia e Filoloxía Románica (sección de Hispánicas) na Universidade de Madrid, e doutorándose pola Universidade de Santiago de Compostela coa primeira tese que se realiza sobre Rosalía nesta universidade, Análise sociolóxica da obra de Rosalía de Castro, en 1988. Profesor de Lingua e literatura españolas, exerce a docencia en Albacete, Ourense, Cangas, Puerto Real (Cádiz), Carballo, A Estrada e Ferrol.
Político nacionalista, loitador pola súa terra,  deputado no Parlamento galego, foi o primeiro deputado nacionalista no Parlamento español. A súa obra Galiza, razón de ser, 2000, editado por Terra e Tempo, é unha recompilación de artigos publicados na prensa diaria ao longo do período que abarca a VI Lexislatura do Congreso dos Deputados  (1996-2000).

Como estudoso da literatura, ten publicado obras de ensaio como A evolución ideolóxica de Manuel Curros Enríquez, 1972, Galaxia, e a 2ª edición de 1995, en A Nosa Terra. Tamén traballa sobre Eduardo Blanco Amor, e sae á luz en 1993 en Edicións do Cumio o estudo Eduardo Blanco Amor, o desacougo da nación negada.  Tamén analiza a situación da literatura galega actual en Literatura galega contemporánea. Problemas de método e interpretación, 1990, Edicións do Cumio.
A súa obra Conflicto lingüistico e ideoloxía en Galiza, 1976, Xistral, 2ª edición de 1999 en Laiovento foi unha chamada de atención sobre a situación da lingua, cunha análise certeira.
Edítase a súa tese Análise sociolóxica da obra de Rosalía de Castro,  en 1988, AS-PG;  profundiza sobre a mesma autora no monumental estudo e obra de referencia Rosalía de Castro, estranxeira na súa patria, publicado no ano 2011 pola AS-PG.

Rosalía de Castro e o pintor Modesto Brocos seguen moi atentos as explicacións de Francisco Rodríguez sobre a obra de Rosalía.