Blog Archives

ROTEIRO "DEDALVS EN COMPOSTELA"

31/5/2019

A SELIC (semana do libro de Compostela) terá lugar a primeira semana de xuño de 2019 na Quintana de Santiago de Compostela.
O roteiro "Dedalus en Compostela" organízase dentro das actividades desta semana adicada ao libro.
O percorrido, guiado por Richard Rivera, realizarase o venres 7 de xuño de 2019, ás 18 horas, iniciándose na porta da Selic, instalada na Quintana.
Para asistir cómpre facer a inscrición, canto antes, pois as prazas son limitadas, neste correo electrónico: selic2019@santiagodecompostela.gal
A narración "Dedalus en Compostela", publicada en 1929 no número 67 da Revista Nós, do 25 de xullo, foi reeditada en 1961 pola Editorial Galaxia, baixo supervisión do propio Risco, quen ordenou suprimir varios anacos do texto.
A acción desenvólvese en Compostela o xoves da Ascensión de 1926. Nas rúas compostelás coinciden o propio Risco e Stephen Dedalus, personaxe creado por James Joyce como o seu "alter ego". O narrador, en primeira persoa, é o propio Vicente Risco que nos informa de que, durante o inverno, xa coincidira con Dedalus en Ourense no seu despacho da rúa de Santo Domingo. Tamén explica que o encontro se produce no mundo do imaxinable, pois, ao atopárense en Ourense, Dedalus tiña 43 anos (a idade de Dedalus en Ulises), mais no encontro en Compostela Dedalus só conta con 19 anos (a idade de Dedalus en Retrato do artista cando novo).
Risco comeza só o seu paseo desde un ultramarinos da Rúa da Acibecharía, pasa pola Praza do Pan, o Preguntoiro, a Caldeirería e por Tras Salomé camiñando até a rúa Nova. Nunha libraría a carón do pórtico de Salomé, atopa a Dedalus, co que bota a camiñar de novo polas rúas compostelás. Dedalus explícalle que foi a Compostela como peregrino para ser soterrado alí, como xa o fora Guillerme de Aquitania. Percorren a rúa Nova, a rúa da Conga, a Quintana e Dedalus propón ir ao bar Quiqui, para remataren entrando na catedral, para visitar o sepulcro de Santiago.
Esta narración permítenos facer o percorrido que "realizaron" Vicente Risco e Stephen Dedalus. Saber que edificios sobresaían daquela pola súa modernidade, a ubicación de comercios rexentados por integrantes das Irmandades da Fala ou descubrir como a libreria Niké atraía os visitantes. Asemade, constatamos como a conversa se sitúa dentro do universo simbólico de Santiago ao centrarse na identidade e na relixiosidade, dúas cuestións que de xeito diferente gravitan no imaxinario de James Joyce e de Risco.

0 Comentários

leitura homenaxe a xabier p. docampo

31/5/2019

0 Comentários

Neste mes de xuño de 2019 cúmprese un ano da morte do escritor Xabier P. Docampo.
Vaise celebrar a partir das 17.00 horas do martes 4 DE XUÑO de 2019 na Biblioteca Ánxel Casal de Santiago de Compostela.
O Acto consistirá na leitura de textos de Xabier Docampo. Os e as participantes porémoslle voz á súa palabra, evitando calquera tipo de discurso.
Ás 19.00 horas haberá unha pequena charla da crítica e máxima coñecedora da súa obra María Jesús Fernández.
A participación da AC O Galo, o mesmo que a das outras organizacións participantes, consiste na presenza de asociados e amigos que poidan ler un texto.

ARTIGO PUBLICADO EN "SERMOS GALIZA" O 26 DE XUÑO DE 2018 POR MOR DO PASAMENTO DE XABIER P. DOCAMPO

Morre Xabier P. Docampo, voz imprescindíbel da literatura infantil e xuvenil galega
A súa última, xa derradeira, novela publicouse o pasado novembro. Investigación no gris da posguerra, radiografía das maneiras en que se desprega o poder fascista, investigación de personaxes e precisa maquinaria narrativa, "A nena do abrigo de astracán" (Xerais, 2017) obtivo o recoñecemento dos seus pares na Gala do Libro Galego.
Era unha obra desas que se escriben durante toda a vida, o seu asalto ás coleccións editorialmente enfocadas ao público adulto, ao cabo o derradeiro oitomil dun traxecto en que abundaban.
"Cando petan á porta pola noite" (Xerais, 1994) fora, talvez, o primeiro. Estes catro relatos de terror supuxeron a consagración exterior do escritor. O Ministerio de Cultura outorgoulle o Premio Nacional de Literatura, gañou tamén o White Raven, entrou na lista de honra da IBBY. E o máis importante, entremeteuse na imaxinación de milleiros de lectores mozos.
Milleiros, si. Reeditado en numerosas ocasións e traducido a todas as linguas ibéricas, é un dos títulos chave para entender a posición de Puente DoCampo no olimpo da literatura infantil e xuvenil. Canda el, o seu querido amigo Agustín Fernández Paz (1947-2016), cuxos percursos mantiveron máis dun paralelismo. Mestres antes ca escritores, militantes da renovación pedagóxica e da defensa do galego, a súa literatura serviu non só para entreter e ampliar os horizontes das lectoras. Tamén para abrir as portas da lingua.
A narrativa de Xabier P. DoCampo iniciárase con outro título mítico, "O misterio das badaladas" (Vía Láctea, 1986). "A chave das noces" (Vía Láctea, 1988), "O pazo baleiro" (Xerais, 1997), "A casa da luz" (Xerais, 2002) ou "A illa de todas as illas" (Xerais, 2013) foron conformando un corpo de historias perfectamente construídas, en que misterio, suspense e aventuras arrastran o interese lector. Ao fondo, sempre os seus totems: Robert Louis Stevenson e Álvaro Cunqueiro.
“Fíxenme escritor porque teño memoria de min e dos meus, porque habito a lingua e a infancia, as dúas patrias do ser humano”, veu escribir en 2004 para a páxina da Asociación de Escritores en Lingua Galega da que era Socio de Honra,
Nun Cuestionario Proust que lle remitira o crítico Ramón Nicolás, Do Campo efectuaba un sintético autorretrato. Aprezaba a lealdade nas persoas e salientaba o seu entusiasmo con novos proxectos. Admiraba John Silver -o pirata da Illa do tesouro-, Sherezade e os barbudos de Sierra Maestra. Gustaríalle vivir en Galiza, “mellor sendo dona de si”. E para o futuro, unha palabra de orde: “Non fagas mal a ninguén, que dicía meu pai”.

0 Comentários

momentos de galiza e de portugal

20/5/2019

0 Comentários

MANUEL MIRAGAIA, AUTOR DE "GALEGUIA", FALA DE SI MESMO:

"Chamo-me Manuel Miragaia Doldán. Nasci na cidade da Crunha. Sou licenciado em Filosofia pela Universidade de Santiago de Compostela. Professor de Filosofia no ensino público. Diploma de Suficiência Investigadora do Programa de Doutoramento em Humanidades “Cultura, Ciència e Comunicação” da Universidade da Crunha. Diplomado em Língua Galega pela EOI. Diploma de Português do nível B2.
Realizei trabalhos de investigação e de inovação educativa. Imparti cursos acerca do anterior. Atuei como conferencista e em inúmeros recitais de poesia com as minhas próprias composições.
Tenho publicados os livros “Génese e Apocalipse” (poesia) e “Manual para escritores e outras sátiras” (narrativa), além do ensaio “A realidade portuguesa no pensamento galeguista”. Participei como articulista desde moço em diversos jornais e revistas, alcançando mais de mil artigos publicados, todos eles na nossa língua, em meios como Galicia Hoxe, El Ideal Gallego, La Voz de Galicia, A Nosa Terra, Diario de Ferrol, Diario de Arousa, Diario de Pontevedra, El Progreso, etc.
Uma das coisas das que mais me orgulho é pela minha atividade ao longo da vida a favor da língua galega, do reintegracionismo e do galeguismo. Neste sentido haveria de citar como exemplo a AGAL, da que fui em 1981 um dos seus cinco fundadores.
E sinto-me mais que nada, principalmente, professor, com mais de três décadas de exercício.

MANUEL MIRAGAIA FALA DE "GALEGUIA":

En 2017 publiquei um livro escrito em Galego internacional e editado em Portugal, que está escrito pensando especialmente nos leitores galeguistas ou nacionalistas da Galiza. Alguém o definiu, de um jeito um tanto simplista, como uma espécie de “catecismo” poético do Galeguismo.
Trata-se de um livro poético -com poemas que combinam o verso livre com outros com métrica e rima-, aberto ao mundo que se expressa na nossa língua, no que se fala das relações históricas entre a Galiza e Portugal, e que recolhe os mitos do nosso passado e que sintetiza as ideias principais com as que conformou o Galeguismo desde o século XIX até os dia de hoje.
É uma obra de poesia e, além disso, com ilustrações. Os seus variados poemas são facilmente compreensíveis e versam fundamentalmente dos capítulos mais relevantes da História da Galiza e das essências da nossa cultura, mas também tratam de Portugal, do Brasil e da África lusófona.
O poemário, além de ser uma obra de Literatura, serve também como divulgação ou revisão de alguns dos momentos mais marcantes da nossa História e da dos países da chamada Lusofonia, Galaicofonia ou Galeguia. Um apêndice no final da obra facilita o conhecimento da temática poetizada.
“Galeguia” é, portanto, um livro único nas nossas Letras no que com forma poética se junta o pensamento galeguista e a nossa História.
No livro aparecem textos poéticos dedicados ao Monte Medúlio, à chegada de Hermerico, a Vímara Peres, a Pardo de Cela, a Rosalia de Castro, a Viqueira, a Castelao, a Man, etc. Nele também estão temas portugueses, brasileiros e da África que se exprime na nossa língua. Fala-se nos poemas do livro do carácter internacional da nossa língua, das relações entre a Galiza e Portugal, dos labregos e dos mareantes, da destruição do meio rural, da natureza galega, das ideias republicanas, do comunitarismo tradicional galego, da Galiza estremeira, do Couto Misto, da ecologia, da saudade, etc. E também nele se fala poeticamente de um futuro desejável para a Galiza por meio de uma utopia na que o Galeguismo volta a ser essencial.

Portanto, é um livro acho que muito recomendável para o público galeguista e que pode ajudar e dar ânimos -poéticos- no momento presente.
“Galeguia” teve críticas muito elogiosas e positivas, como as da escritora galega Teresa Moure e as doutros reconhecidos escritores de Portugal e da África lusófona, como se podem ver aqui:
http://pgl.gal/galeguia-manuel-miragaia/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook&fbclid=IwAR2qKgn8Is3tkv04mrt45MBjyLlv37c8s3vUtj1-dEaFJB3hEA7m1xgkyvU

http://pgl.gal/um-manifesto-politico-galeguia-chamada-lusofonia-manuel-miragaia/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=Facebook

“Galeguia” continua a se vender atualmente nas livrarias galegas e portuguesas, mas também no Brasil.
O livro foi apresentado em muitos locais: Lisboa, Porto, Braga, Betanços, Ferrol, Lugo, Ponte Vedra, Vigo, Ourense, Santiago de Compostela, A Corunha, Vilalba, Foz, Viveiro, Rianjo, Ribeira, Monforte de Lemos, São Genjo e Carvalho. Também esteve nas Feiras do Livro do Porto, Vigo, Ourense, A Corunha, Viveiro, Rianjo, Monforte e São Genjo. E no Culturgal, em Pontevedra.
Realizei inúmeras entrevistas acerca dele em distintos meios de comunicação. Aqui está a última:
https://adiante.gal/mitos-e-mapas-do-pais-bisagra/?fbclid=IwAR3cBOPkLR_Akjze8aL4XGP3HO3K1HRo9jLabFscAYccsoWCShjvFugWOxE
Muitos momentos desse intenso e interessante percurso foram recolhidos nesta página de facebook dedicada ao livro:
https://www.facebook.com/Galeguia-556188814575623/

0 Comentários

pondaliana

8/5/2019

0 Comentários

Pondaliana, un proxecto que se iniciou no ano 2017, centenario da morte de Eduardo Pondal. Daquela, a Sociedade Cultural Medulio tomou como compromiso articular un espectáculo musical, baseado en poemas do grande poeta galego, para evidenciar o valor, a vixencia e a adecuación para a música do variado xénero e estilo da súa poesía.
Pondaliana, quince poemas de Eduardo Pondal musicados é un libro disco que editan A Mesa pola Normalización Lingüística e a Asociación Socio-Pedagóxica Galega. Ilustrado por Leandro Lamas, é froito da colaboración de máis dunha ducia de músicos coordinados polo profesor Francisco Rodríguez e pola Sociedade Cultural Medulio.
Ás 20.30 horas do mércores 8 de maio de 2019, terá lugar a presentación de Pondaliana, no Espazo Enocultural Vide, Vide!, Rúa da Fonte de Santo Antonio, nº 10, en Compostela.

Neste acto poético e musical, intervirán:
Marcos Maceira, presidente da MNL e vogal da AC. O Galo
Pilar Reino Lampón, representante da AS-PG
Francisco Rodríguez Sánchez, escritor e investigador
Xoán Padín, músico.

TEXTO DE PILAR REINO LAMPÓN, REPRESENTANTE DA AS-PG, PARA A PRESENTACIÓN DO LIBRO-DISCO "PONDALIANA"

Un dos obxectivos da AS-PG é promover iniciativas culturais de divulgación da cultura
galega. A publicación deste disco visa non só contribuír á divulgación da obra dun poeta
clásico da nosa literatura como tamén ir alargando o acervo musical galego desde unha
perspectiva moderna e actual.
A converxencia entre poesía e música é de longa data. Na antiga Grecia a lírica
denominábase así por tratarse de poesía cantada con acompañamento dunha lira. Na nosa
cultura, desta íntima relación nace a lírica trobadoresca galego portuguesa, un dos
momentos culturais máis esplendorosos, non só na cultura peninsular, como tamén da
Europa. Cos trobadores a poesía encontra na música a súa expresión natural; unida á
música, sómese nas raíces tradicionais e populares da cultura galego-portuguesa para
crear unha corrente cultural cuxo eco se espalla por Europa toda.

Durante séculos, a única poesía galega posíbel, a popular e tradicional, só se
manifesta a través do canto. As palabras non teñen outra vida que a de ser cantares. A súa
riqueza e variedade non son só se mostran na sensibilidade dos textos, tamén na
harmónica beleza das melodías.
No século XIX, e nun contexto socio-político moi diferente, a intelectualidade
galega do Rexurdimento entendeu ben a importancia da música na diferenciación
cultural dun pobo. O Rexurdimento non se limitou ao esforzo da recuperación literaria,
tamén da histórica e musical. O nacionalismo musical europeo procuraba a reafirmación
da identidade dos pobos a través da súa música e os autores procuraban inspiración nas
melodías tradicionais por seren compartidas con orgullo por unha comunidade. O
nacionalismo musical foi moi importante e deu nomes como Grieg, Sibelius, Chopin,
Smetana, Dvorak, Falla... Na Galiza a creación dunha música culta ten nomes como
Xoán Montes, Xosé Castro “Chané”, Pascual Veiga, ... entre outros. Inspirados no rico
patrimonio musical galego, estes autores dotan de música poemas contemporáneos para,
nesta feliz asociación, dotalos dunha nova vida, pintalos con novas cores. Co
Rexurdimento a creación dunha literatura diferenciada, camiña parella coa musicalización
de poemas, coa conversión de poemas en cancións. É longa a nómina de escritores cuxa
poesía foi popularizada e divulgada a través da música; desde o Rexurdimento aos nosos
días, son moitos os poetas que viron os seus poemas iluminados pola música.

Mais este non foi o caso de Pondal pois, coa excepción do poema “Os pinos”, non foron os seus textos adornados con melodías. Ben vindo sexa, pois, este disco que vén para saldar unha débeda cun dos poetas nacionais máis sobranceiros. “Se á vida volvera, certo, eu teño por certo” Pondal sentiríase moi feliz con esta homenaxe póstuma pois en vida lle foi negada.
Alén diso, un poeta tan preocupado pola transmisión e repercusión da súa obra con
certeza que se sentiría agradecido por este afectuoso recoñecimento.
A selección é representativa da poesía do escritor e opta por poemas curtos que
reflecten o seu mundo literario. Mais tamén é unha escolla para un público actual pois
toca temas a que é sensíbel a sociedade contemporánea: o amor, a paisaxe, a emigración, a
reivindicación, ... Móstrase, así, a capacidade dos clásicos para interpelarnos en contextos
socioculturais diversos.
Neste disco Pondal aparece con todas as súas características. Vemos o Pondal
orgulloso da súa vila natal no poema “Ponteceso”, cun apego á terra compatíbel co
patriotismo nacional; igual que, no poema “Eu son da montaña”, sente tamén a mociña
emigrada en Tandil, estraña en terra allea, cunha autoafirmación remarcada polo refrán
“Eu son galeguiña / eu son de Castrís”. Aparece tamén a face auto descritiva do poeta
en poemas como “Que barba non cuidada!” ou “Certo, este é Pondal”. O vínculo coa
natureza refléctese a través de poemas como “Muitas veces nos matos nativos”,
“Carballos de Carballido” e “Fillo cativo da gandra”. Móstrase o compromiso cívico do
poeta en “Non cantes tan tristemente”, “Afiade esas fouces”, “Cando mo referino”, “Os
vermes odiosos e rasteiros”, “O combate de Dumbría”. Neles refléctese o celtismo como
modelo ético de combate pola liberdade, mais tamén recupera o precedente máis
inmediato da revolución de 1846, que desembocou no fusilamento dos “heroes” e “da
patria o oprobio duro e ferroento”. Na reivindicación lingüística condena o poeta a
deserción claudicante que cualifica de “odiosa e rasteira”. Tamén ten cabida a temática
amorosa, tan reiterada na literatura, nuns poemas que, sen ser obras mestras, convertidos
en cancións, gañan en presenza.

Desde a perspectiva sociolingüística, este disco vai contribuír a:
.- Enriquecer o noso rico patrimonio musical continuando e anovando unha tradición
de grande valor pola súa calidade e variedade. É moi apreciábel o sincretismo musical dentro dos ritmos máis contemporáneos pois estas melodías beben de todas as fontes, dos múltiples e variados estilos que o interconectado mundo actual pon ao alcance dos nosos ouvidos. Acádase así unha completa adaptación aos gustos dun público moderno.

.- Presentar a literatura galega como unha empresa de valor incalculábel do ponto
de vista cultural mediante a popularización dos seus textos e autores máis
representativos. Resulta paradoxal que un poeta que foi tan sensíbel á sonoridade
do verso, que creou termos novos para subliñar a eufonía da linguaxe, fose tan
pouco afortunado na musicalización dos seus textos. Este disco vén reparar unha
débeda histórica divulgando a obra dun autor menos popular que outros
contemporáneos. E un poeta que espertou a admiración de F. García Lorca ben
pode acadar a aceptación dun público actual.

.- Nas circunstancias cruciais que atravesa actualmente a nosa lingua, en constante
retroceso, interesa desta obra non só a aproximación a un poeta en galego, o
oferecimento a un público masivo dun puñado de cancións que fagan o galego máis
próximo e íntimo; tamén por utilizar un modelo de lingua ao tempo culta e
dialectal que a fai máis real e auténtica. Tense falado da artificialidade do galego
estandarizado. Pondal transmite tamén unha mensaxe lingüística de depuración de
castelanismos, de renovación do vocabulario, sen renunciar a diversidade oral e
dialectal como marca da viveza e espontaneidade.

Para finalizar só cabe agradecer a dedicación, entusiasmo e entrega xenerosa das
persoas que realizaron este disco: os autores, autoras, instrumentistas e vocalistas destas
melodías; tamén á Sociedade Cultural Medulio, promotora da idea e a Francisco
Rodríguez, tan implicado na súa materialización; felicitar a todos polo orixinal resultado
e facer votos dun grande suceso desta valiosa obra. Para xa, ten no ensino un importante
campo de divulgación pois, sen dúbida, a música vai captar a atención do alumnado e
aproximar os poemas e o mundo literario do autor. Mais tamén chegarán a un grande
público o día que, máis cedo do que tarde, a rtvg estea ao servizo da cultura galega e
deixe de ser canle de difusión da mediocridade, mesmo do mal gusto e, en todo caso, da
dominación cultural. Menos música en inglés e en español, máis música galega e en
galego.

0 Comentários

ROTEIRO "DEDALVS EN COMPOSTELA"

leitura homenaxe a xabier p. docampo

momentos de galiza e de portugal

pondaliana

O Galo

Arquivos