Xusto, nado en Madrid e Galego de corazón, foi socio noso, profesor de historia contemporánea na USC, presidente do padroado do Museo do Pobo Galego, un investigador que orientou os seus traballos cara ao acontecido en Galiza desde o século XIX a mediados XX e que recibiu, entre moitos outros, o premio de ensaio que concede o Estado español.
Asemade dos seus estudos e docencia sobre historia contemporánea, Xusto, escribiu poesía lírica e "de combate", nas décadas de 1970 e 1980, unha faceta súa que non transcendeu porque sempre se negou a publicar a súa obra poética. Por destacar dous dos seus ensaios imprescindibles:
A revolución de 1846, 2006, Concello de Santiago.
De provincia a nación: Historia do galeguismo político, 2007, Ed. Xerais.Na nosa memoria perduran as dúas últimas palestras que nos impartiu, arredor da revolución galega de 1846 e non esquecemos o apoio que sempre lle brindou á AC. O Galo.